එම්. ඩී. සුසිලා ලූර්දු – ජ්යෙෂ්ඨ පර්යේෂණ නිලධාරී, අධ්යාපන හා පුහුණු අංශය, හෙක්ටර් කොබ්බෑකඩුව ගොවිකටයුතු පර්යේෂණ හා පුහුණු කිරීමේ ආයතනය
කාන්තාවන් සවිබල ගැන්වීමේ කාර්යයේ දී කෘෂිකාර්මික ආහාර පද්ධතිවල ස්ත්රී පුරුෂ සමාජභාවීය අසමානතාවයන්අවම කිරීම ග්රාමීය කාන්තාවන්ගේ සහ ඔවුන්ගේ කුටුම්භවල සහජීවනය ඉහළ නැංවීමට මනා පිටුබලයක් සපයයි. ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව ශක්තිමත් වීම තුළ ආදායම් ඉහළ යාමෙන් කුටුම්භයේ ජීවන තත්වය ඉහළ යනු ලබයි. මෙම ලිපිය මඟින් සාකච්ඡා කෙරෙන්නේ, කෘෂිකාර්මික ආහාර පද්ධතිවල කාන්තාවන්ගේ සහභාගීත්වය, යහපැවැත්ම සහ බලගැන්වීම සීමා කරන අසමානතාවයේ බහු මූලාශ්ර පිළිබඳව වේ. එසේම ස්ත්රී පුරුෂ සමානාත්මතාවය සහ කාන්තා සවිබල ගැන්වීමට සහාය වූ ප්රතිපත්ති සහ ප්රවේශයන් ද විස්තර කරනු ලබයි.
කාන්තාවන්ගේ ජීවනෝපායන් සහ ඔවුන්ගේ පවුල්වල සුභසාධනය සඳහා කෘෂි ආහාර පද්ධතිවල ඉහළ විභවතාවයක් තිබියදීත්, කාන්තාවන්ගේ භූමිකාවන් වත්මන් සමාජය තුළ පසුගාමිත්වයට ලක්වීමේ අවධානම පුරුෂ පාර්ශ්වයට සාපේක්ෂව වෙනස් තත්වයක් පිළිඹිබු කරහි. ඔවුන්ගේ සේවා තත්ත්වයන් සමාජය තුළ අඩු වැදගත්කමට ලක් විමට හේතු වන සාධක රාශියක් ඇත. අක්රමවත් සහ අවිධිමත් සේවා සැපයුම, අර්ධ-කාලීන පුහුණුව, අඩු කුසලතා තිබීම, ශ්රම සැපයුම දැඩි වීම නිසා කාන්තාවන් ආර්ථිකය තුළ අවදානමට ලක්විය හැකිය. කාන්තාවන්ට වැටුප් නොගෙවන සත්කාරයන් සඳහා වැඩි බරක් ඇති අතර, ඒ හේතුවෙන් ඔවුන්ගේ අධ්යාපනය සහ රැකියා අවස්ථා සීමා කරයි. පිරිමින්ට වඩා ක්රමානුකූලව වැටුප් සහ ඵලදායිතාව අඩු ප්රාථමික කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදනයන් හි සේවය කරන කාන්තාවන්ගේ වැඩ සඳහා බොහෝ දුරට අඩු වටිනාකම් භුක්ති විදීමට සිදු වේ. කෘෂි ආහාර පද්ධතිවල මෙන්ම ගොවිපළෙන් පරිබාහිරව ද කාන්තාවන්ට මෙය සත්ය වේ. කාන්තාවන් ඉහළ වටිනාකමක් ඇති, අපනයන-නැඹුරු වටිනාකම් දාමයන්ගෙන් හෝ කෘෂි ආහාර පද්ධතිවල ව්යවසායකත්වයෙන් ක්රමානුකූලව බැහැර නොකළ හැකි නමුත්, ඔවුන්ගේ සහභාගීත්වය සාමාන්යයෙන් වෙනස් කොට සැලකීමේ සමාජ සම්මතයන් සහ දැනුම, වත්කම්, සම්පත් සහ සමාජ ජාල සඳහා ඇති බාධක මගින් සීමා වේ.
කෘෂිකාර්මික ආහාර පද්ධතිවල වැඩ කිරීම සඳහා අත්යවශ්ය වන ඉඩම්, යෙදවුම්, සේවා, මූල්ය සහ ඩිජිටල් තාක්ෂණය සඳහා කාන්තාවන්ට ඇති ප්රවේශය පුරුෂ පාර්ශ්වයන්ට වඩා පසුගාමීව පවතී. කාන්තාවන් සඳහාත් පුරුෂයින්ට හා සමාන අනුපාතයකින් ඉඩම් හිමි වන බව සහ ඒ සඳහා ඇති නීතිමය රාමු ඔවුන්ගේ අයිතිවාසිකම් ආරක්ෂා කරන බව සහතික කිරීම සඳහා තවමත් බොහෝ දේ කළ යුතුව ඇත. මූල්ය සේවා, ජංගම අන්තර්ජාලය සහ ජංගම දුරකථන සඳහා ඔවුන්ගේ ප්රවේශය ඉහළ නැංවිමට රාජ්ය අංශයේ විවිධ ව්යාපෘති ඒ සඳහා වු පර්යේෂණපැවතිය ද, පසුගිය දශකය තුළ ව්යාප්ති සේවාවන්, වාරිමාර්ග සහ පශු සම්පත් හිමිකාරිත්වය සඳහා කාන්තාවන්ට ඇති ප්රවේශයන්ට බාධාකාරී වන සාධක තවදුරටත් පුළුල් වෙමින් පවතී.
සමාජයේ කාන්තාවන්ට සහ තරුණ කාන්තාවන්ට බලපාන සමාජ සම්මතයන් සහ නීතිරීති ස්ත්රී පුරුෂ අසමානතාවයේ ප්රධානත්වය ගනු ලබනන අතර ඒවා වෙනස් කිරීමට ඇති හැකියාව මන්දගාමී තත්ත්වයක පවතී. නිවසින් පිටත කාන්තාවන්ගේ කාර්යභාරය කෙරෙහි සමාජීය ආකල්ප, ස්ත්රී පුරුෂ භාවය මත පදනම් වූ ප්රචණ්ඩත්වය පිළිගැනීම සහ කෘෂිකාර්මික ආහාර පද්ධතිවල කාන්තාවන්ගේ ජීවනෝපායන්ට බලපාන අනෙකුත් සම්මතයන් ලෝකයේ බොහෝ රටවල දැකිය හැකිය.
විධිමත් ප්රතිපත්ති සහ උපාය මාර්ග මගින් කාන්තාවන් මුහුණ දෙන සීමාවන් සහ අසමානතාවයන් වැඩි වැඩියෙන් හඳුනාගත හැකි , ඒවා විසඳීම සඳහා අරමුණු නිශ්චිතව දක්වා ඇති ජාතික ප්රතිපත්ති කිහිපයක් තිබේ. (කාන්තා බලගැන්වීම සඳහා පුළුල් ප්රවේශයක් – ඔවුන්ගේ සහභාගීත්වයට ඇති බාධක අඩු කිරීම සහ එය සීමා කරන සම්මතයන් සහ නීති වෙනස් කිරීම). නමුත් එම නිශ්චිත අරමුණු ගොවි පද්ධතීන් තුළට ප්රායෝගිකව ක්රියාත්මක කිරීමට ගලපා ගත නොහැකි තත්ත්වයක් දැකිය හැකිය. කාන්තා යහපැවැත්මට සහ සමස්තයක් ලෙස පුළුල් සමාජයට විශාල ප්රතිලාභ ඇති බවට සාක්ෂි තිබියදීත් මෙය සිදු වේ.
කම්පන සහ ආතතීන්ට මුහුණ දීමේ යාන්ත්රණයන් සහ ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව ස්ත්රී පුරුෂ අසමානතාවයන් මගින් හැඩගැසී ඇති අතර, කම්පන සහ අර්බුද කෘෂි ආහාර පද්ධතිවල කාන්තාවන්ගේ ජීවනෝපායන් කෙරෙහි පිරිමින්ට වඩා විශාල ඍණාත්මක බලපෑමක් ඇති කරයි. COVID-19 වසංගතය අතරතුර, කාන්තාවන්ගේ ආහාර අනාරක්ෂිතභාවය පිරිමින්ට වඩා වේගයෙන් ඉහළ ගිය අතර, කෘෂි ආහාර පද්ධතිවල ප්රාථමික කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදන සහ ගොවිපොළෙන් පිටත අංශ දෙකෙහිම රැකියා අහිමිවීම් පිරිමින්ට වඩා කාන්තාවන්ට වඩා බෙහෙවින් කැපී පෙනුණි. පිරිමින්ට වඩා ඉක්මනින් කාන්තාවන්ගේ සීමිත වත්කම් සහ ඉතිරිකිරීම් අඩු විය. දේශගුණික කම්පන අතරතුර, කාන්තාවන්ගේ වඩාත් සීමිත සම්පත් සහ වත්කම් ඔවුන්ගේ ශක්තිය සහ ධාරිතාව සහ ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව සීමා කර ඇත. කෘෂි ආහාර පද්ධතිවල කාන්තාවන්ගේ පූර්ණ හා සමාන රැකියා නියුක්තියට ඇති මෙම අභියෝග ඔවුන්ගේ ඵලදායිතාවය වළක්වන අතර වැටුප් පරතරයන් ඉහළ නංවනු ලබයි. ගොවිපළ ඵලදායිතාවයේ ස්ත්රී පුරුෂ පරතරය සහ කෘෂි ආහාර පද්ධතිවල වැටුප් පරතරය අවම කිරිම ගෝලීය දළ දේශීය නිෂ්පාදිතය ඉහළ නැංවීමටත් ගෝලීය ආහාර අනාරක්ෂිතභාවය අඩු කිරීමටත් වඩාත් ඉවහල් වේ.
කාන්තා බලගැන්වීම ආර්ථික හා සමාජීය ප්රතිඵල සඳහා ද ප්රධාන ප්රවේශයක් වේ. කාන්තාවන් බලගන්වන ව්යාපෘතිවල ප්රතිලාභ වඩා ඉහළ මට්ටමකට ගෙන එ්ම වර්තමාන අවශ්යතාවය යි. කාන්තාවන් සවිබල ගැන්වීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කළ සංවර්ධන මැදිහත්වීම්වලින් කුඩා පරිමාණ නිෂ්පාදකයින්ගෙන් අඩක් ප්රතිලාභ ලබන්නේ නම්, එය ජනතාවගේ ආදායම සැලකිය යුතු ලෙස ඉහළ නංවන අතර ජනතාවගේ ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව ද වැඩි කරයි.
කාන්තාවන්ගේ වත්කම්, සේවා සහ සම්පත් වෙත ප්රවේශය
කෘෂිකාර්මික ආහාර පද්ධති සඳහා අත්යවශ්ය වත්කම් සහ සම්පත් (ඉඩම්, යෙදවුම්, සේවා, මූල්ය සහ ඩිජිටල් තාක්ෂණය වැනි)වෙත කාන්තාවන්ගේ ප්රවේශය පුරුෂ පාර්ශ්වයට වඩා පසුගාමීව පවතී. නමුත් වර්තමානයේ දී ගොවිපළෙන් පරිබාහිර ව්යාපාර සහ කෘෂි ආහාර පද්ධතිවල රැකියා අවස්ථා සංවර්ධනය කිරීම සඳහා විශේෂයෙන් වැදගත් වන අධ්යාපනය, මූල්ය සහ තොරතුරු සහ සන්නිවේදන තාක්ෂණය යන අංශයන් හි ස්ත්රී පුරුෂ පරතරය අඩුකිරීමේ ප්රවණතාවය ඉහළ යමින් පවතී. කෙසේ වෙතත් ඒ සඳහා වන තිරසාර වූ ගුණාත්මක ප්රවේශයන් තවදුරටත් අභියෝගයක් ලෙසම පවතී.
කෘෂිකාර්මික කුටුම්භයන් හි කාන්තාවන්, පිරිමින්ට සාපේක්ෂව ඉඩම් හිමිකාරිත්වයේ සැලකිය යුතු ලෙස මට්ටමක සිටිති. තිරසාර සංවර්ධන ඉලක්කයන් හි දර්ශකය 5.a.2 හි වාර්තා කරන රටවල් අතරින් අඩකටම කාන්තාවන්ගේ ඉඩම් අයිතිවාසිකම් සඳහා පවතින්නේ දුර්වල නීතිමය ආරක්ෂාවකි. කෘෂිකාර්මික ඉඩම් සඳහා හිමිකාරිත්වය හෝ සුරක්ෂිත බද්දේ අයිතිය ඇති පිරිමින්ගේ ප්රතිශතය කාන්තාවන්ගේ ඉඩම් හිමිකාරිත්වය වාර්තා කර ඇති රටවල් වලින් සියයට 40කට වඩා (තිරසාර සංවර්ධන ඉලක්ක දර්ශකය 5.a.1) කාන්තාවන්ට වඩා දෙගුණයක් වන අතර, වාර්තා කරන රටවල් 46න් 40ක කාන්තාවන්ට වඩා පිරිමින්ගෙන් විශාල ප්රතිශතයක් එවැනි අයිතිවාසිකම් ඇත. එසේ වුව ද, පසුගිය දශකය තුළ උප සහරා අප්රිකාවේ සහ දකුණු ආසියාවේ රටවල් කිහිපයක කැපී පෙනෙන දියුණුවක් සමඟින් රටවල් 18න් 10ක ඉඩම් හිමියන් අතර කාන්තාවන්ගේ කොටස වැඩි වී තිබේ.
එසේ වුවත් කාන්තාවන්ට වාරිමාර්ග පහසුකම් සහ පශු සම්පත් හිමිකාරිත්වයේ පවතින පරතරයන් අවම කිරීමේ ප්රගතිය මන්දගාමී තත්ත්වයේ ඇත. සාමාන්යයෙන්, පිරිමින් කාන්තාවන්ට වඩා වැඩි පශු සම්පත් හිමිකර ගන්නා අතර කුකුළන් පාලනයේ දී සහ එළු පාලනයේ දීත් පසුගිය දශකය තුළ මෙම හිඩැස් එතරම් වෙනස් වී නොමැත.
කෘෂිකර්මාන්තයේ නියැලෙන කාන්තාවන්ට තවමත් පිරිමින්ට වඩා සැලකිය යුතු ලෙස අඩු යෙදවුම් සඳහා ප්රවේශයක් ඇත, ඒවාට වැඩිදියුණු කළ බීජ, පොහොර සහ යාන්ත්රික උපකරණ ඇතුළත් වේ. ධනාත්මක කරුණක් නම්, අඩු සහ මධ්යම ආදායම් ලබන රටවල ජංගම අන්තර්ජාල ප්රවේශයේ ස්ත්රී පුරුෂ පරතරය 2017වර්ෂයේ සහ 2021 වර්ෂය අතර සියයට 25 සිට සියයට 16 දක්වා පහත වැටුණු අතර බැංකු ගිණුම් වෙත ප්රවේශයේ දී ස්ත්රී පුරුෂ පරතරය සියයට 9 සිට 6 දක්වා අඩු විය. අවශ්ය සක්රීය කිරීමේ සාධක ක්රියාත්මක වූ විට සහ ඔවුන්ට අනුපූරක සම්පත් සඳහා සමාන ප්රවේශයක් ඇති විට කාන්තාවන් පිරිමින් මෙන් නව තාක්ෂණයන් අනුගමනය කිරීමට ඉඩ ඇත.
නියෝජිතායතනය, සම්මතයන් සහ ප්රතිපත්ති
කෘෂි ආහාර පද්ධතිවල වෙනස්කම් කරන සමාජ සම්මතයන් පිරිමින් සහ කාන්තාවන් අතර බල අසමතුලිතතාවයක් ඇති කරන අතර කාන්තාවන්ට ඇති තේරීම් සීමා කරයි, මන්ද ඔවුන් සාමාන්යයෙන් වැටුප් රහිත සත්කාර සහ ගෘහ සේවයේ වැඩිපුර නිරත වේ. එවැනි සම්මතයන් සාමාන්යයෙන් කාන්තාවන්ගේ සංචලනය සීමා කරන අතර ගෘහස්ථ නොවන රැකියා සහ වෙළඳපළ ක්රියාකාරකම් සඳහා ඔවුන්ගේ විකල්ප සහ වත්කම් සහ ආදායම වෙත ප්රවේශ වීම සහ පාලනය කිරීම සීමා කරයි. සමාජ ආයතනවල ස්ත්රී පුරුෂ භාවය මත පදනම් වූ වෙනස්කම් කිරීම කලාපය සහ රට අනුව වෙනස් වන නමුත් ගෝලීය වශයෙන් පිළිගත නොහැකි තරම් ඉහළ මට්ටමක පවතී. මෙය කෘෂි ආහාර පද්ධතිවල (විකුණුම්කරුවන්, සේවා යෝජකයින් හෝ සේවකයින් ලෙස) කාන්තාවන්ගේ පූර්ණ හා ඵලදායී රැකියා සීමා කරන අතර සේවා, තාක්ෂණයන් සහ ග්රාමීය සංවිධාන වෙත ප්රවේශ වීමට සහ ප්රතිලාභ ලබා ගැනීමට ඇති හැකියාවට බලපායි. ස්ත්රී පුරුෂ සමානාත්මතාවය සහ කාන්තා බලගැන්වීම දියුණු කිරීම කාන්තා යහපැවැත්මට සහ සමස්ත සමාජයටම ඉතා වැදගත් වන අතර එමඟින් එයට ආවේණික වටිනාකමක් ඇත. පසුගිය දශකය තුළ කෘෂි ආහාර පද්ධතිවල කාන්තා බලගැන්වීම මැනීමේ සැලකිය යුතු දියුණුවක් පෙන්නුම් කරන්නේ කාන්තා බලගැන්වීම කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදනය, ආහාර සුරක්ෂිතතාව, ආහාර වේල සහ ළමා පෝෂණය කෙරෙහි ධනාත්මක බලපෑමක් ඇති කරන බවයි. ස්ත්රී පුරුෂ සමානාත්මතාවය සහ කාන්තා බලගැන්වීම ආමන්ත්රණය කිරීම යනු කෘෂි ආහාර පද්ධතිවල කාන්තාවන් සහභාගී වන ආකාරය කෙරෙහි බලපාන සමාජ සම්මතයන් සහ දැඩි ස්ත්රී පුරුෂ භූමිකාවන් සීමා කිරීමයි. කෘෂි ආහාර පද්ධතිවල වෙනස් කොට සැලකීමේ සමාජ සම්මතයන් සහ ස්ත්රී පුරුෂ භාවය අන්ධ ප්රතිපත්ති සහ නීති මගින් නිර්මාණය කරන ලද සීමාවන් ආමන්ත්රණය කිරීම කෙරෙහි වැඩි අවධානයක් යොමු කර ඇත. කාන්තා බලගැන්වීම වැඩි කිරීම සහ නියෝජිතායතනය සහ බලගැන්වීම යන දෙකටම මැදිහත්වීම්වල බලපෑම මැනීම සඳහා ව්යාපෘති වැඩි වැඩියෙන් ඉලක්ක කර ඇත. මෙය ඵලදායී ලෙස සිදු කිරීම සඳහා, පිරිමින්, පිරිමි ළමයින් සහ ප්රජා නායකයින් සියලු දෙනාම ස්ත්රී පුරුෂ භාවය-පරිවර්තන ක්රියාවලීන්හි නිරත විය යුතුය.
සමාජ ආයතනවල ස්ත්රී පුරුෂ භාවය මත පදනම් වූ වෙනස්කම් කිරීම කලාපය සහ රට අනුව වෙනස් වන නමුත් ගෝලීය වශයෙන් පිළිගත නොහැකි තරම් ඉහළ මට්ටමක පවතී. පසුගිය දශකය තුළ ජාතික ප්රතිපත්ති රාමු මගින් ස්ත්රී පුරුෂ සමාජභාවය පිළිබඳ ගැටලු ආමන්ත්රණය කරන ප්රමාණය වැඩිදියුණු වී ඇත. උදාහරණයක් ලෙස, නැගෙනහිර අප්රිකාවේ සහ ලතින් ඇමරිකාවේ ජාතික ප්රතිපත්ති සහ අයවැය, ඉඩම්, යෙදවුම්, සේවා, මූල්ය සහ ඩිජිටල් තාක්ෂණය වෙත ප්රවේශ වීමේ ව්යුහාත්මක හිඩැස් වැඩි වැඩියෙන් ඉස්මතු කර ඇති අතර ස්ත්රී පුරුෂ භාවයට ප්රතිචාර දක්වන ප්රතිඵල ලබා ගැනීමේ උත්සාහයන් ඇතුළත් කර ඇත. කෙසේ වෙතත්, කෘෂිකාර්මික ප්රතිපත්ති ස්ත්රී පුරුෂ සමානාත්මතාවය සහ කාන්තා බලගැන්වීම විශේෂයෙන් ආමන්ත්රණය කරන ප්රමාණය වෙනස් වේ. ලෝක ආහාර කෘෂිකර්ම සංවිධානය (FAO) විශ්ලේෂණය කළ කෘෂිකාර්මික ප්රතිපත්තිවලින් වැඩි ප්රමාණයක් කෘෂිකර්මාන්තයේ කාන්තා භූමිකාවන් සහ අභියෝග හඳුනාගෙන තිබුණ ද, කෘෂිකර්මාන්තයේ ස්ත්රී පුරුෂ සමානාත්මතාවය හෝ කාන්තා අයිතිවාසිකම් පැහැදිලි ප්රතිපත්ති අරමුණු ලෙස තිබුණේ සියයට 19ක් පමණි. ප්රතිපත්ති චක්රයේ ග්රාමීය කාන්තා සහභාගීත්වය දිරිමත් කළේ සියයට 13ක් පමණි.
කම්පන වලට ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව සහ අනුවර්තනය වීම
කම්පන සහ ආතතීන්ට මුහුණ දීමේ යාන්ත්රණයන් සහ ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව ස්ත්රී පුරුෂ අසමානතාවයන් මගින් හැඩගැසී ඇත. කෘෂි ආහාර පද්ධතිවල කාන්තාවන්ගේ ජීවනෝපායන් කෙරෙහි කම්පන සහ අර්බුද විශාල බලපෑමක් ඇති කරන අතර, මෙම කම්පන සහ අර්බුද බහුවිධ වන අතර බොහෝ විට ප්රද්ගලානුබද්ධව වෙනස් වේ. බොහෝ රටවල, මෙම කම්පන සහ අර්බුද ඉතා ඉහළ ස්ත්රී පුරුෂ අසමානතාවයන් පවතින සන්දර්භයන් තුළ සිදු වේ. COVID-19 වසංගතයේ සහ ඒ ආශ්රිත ආර්ථික අර්බුදයේ බලපෑම් කෘෂි ආහාර පද්ධති ජීවනෝපායන්හි ස්ත්රී පුරුෂ අසමානතාවයන් මගින් තීව්ර කර හැඩගස්වා ඇත. ගෝලීය වශයෙන් වසංගතයේ පළමු වසර තුළ ගොවිපළෙන් පිටත කෘෂි ආහාර පද්ධතිවල රැකියා අහිමි වූ කාන්තාවන්ගේ ප්රතිශතය සියයට 22ක් වූ අතර එහි පිරිමින්ගේ ප්රතිශතය 2%කි. පිරිමින් සහ කාන්තාවන් අතර ආහාර අනාරක්ෂිතභාවයේ පරතරය 2019 දී සියයට 1.7 සිට 2021 දී සියයට 4.3 දක්වා පුළුල් විය. කාන්තා රැකවරණ බර ද වැඩි විය. උදාහරණයක් ලෙස සංවර්ධනය වෙමින් බවතින රටවල, ගැහැණු ළමයින්ගේ ගෘහස්ථ හා රැකවරණ අනාරක්ෂිත බර වැඩි කළ අතර පිරිමි ළමයින්ට වඩා ඔවුන්ගේ පාසල් පැමිණීම අඩු කළේය. ස්ත්රී පුරුෂ භාවය මත පදනම් වූ ප්රචණ්ඩත්වය පිළිබඳ සිදුවීම් සහ සංජානනයන් ඉහළ ගියේය, විශේෂයෙන් ගෘහස්ථ හිංසනය සහ කාන්තාවන්ට සහ ගැහැණු ළමයින්ට එරෙහි අපයෝජන ඉහළ ගියේය. බොහෝ දුරට රටවල් තුළ සීමා වන් ඇතිකිරීම, පාසල් වැසීම සහ ආහාර සහ මූල්ය අනාරක්ෂිතභාවයන් නිසා ඇති වූ ගෘහස්ථ ආතතීන්ගේ ප්රතිඵලයක් ලෙස මෙය සිදුවිය.
කාන්තාවන් තුළ බොහෝ විට පිරිමින්ට වඩා දේශගුණික කම්පන සහ ස්වාභාවික විපත් වලට වැඩි සංවේදීතාවයක් ඇති අතර වෙනස්වීම් සඳහා ඔරොත්තු දීමේ හැකියාවක් ඇත. දේශගුණික විපර්යාස සහ කම්පනවලින් කාන්තාවන් ස්වභාවයෙන්ම වැඩි අවදානමක් නොමැති වුව ද, සම්පත් සහ අනෙකුත් සීමාවන් නිසා ඒවායේ බලපෑම් වලට ඔවුන් වඩාත් සංවේදී වේ. එසේම ඒවාට අනුවර්තනය වීමට ඇති හැකියාව අඩු වන අතර එමඟින් ඔවුන්ගේ අවදානම වැඩි වේ. නිදසුනක් වශයෙන්, කෘෂිකර්මාන්තයේ වැඩ කරන පැය ගණන ඇතුළුව කාන්තාවන්ගේ වැඩ බර, උෂ්නත්ව ආතතිය වැනි දේශගුණික කම්පනවල දී පිරිමින්ට වඩා අඩුවෙන් පහත වැටීමට නැඹුරු වේ. කාන්තාවන්ගේ සංචලනය සීමා කරන සහ ව්යාප්ති සේවා සහ දේශගුණික තොරතුරු වෙත ප්රවේශ වීමේ හැකියාව සීමා කරන වෙනස් කොට සැලකීමේ ස්ත්රී පුරුෂ සම්මතයන් දේශගුණික අනුවර්තනයට තවදුරටත් බාධා ඇති කරයි. සෑම මට්ටමකින්ම දේශගුණික ප්රතිපත්ති තීරණ ගැනීමේදී කාන්තාවන්ට බොහෝ විට අඩු නියෝජනයක් ද ඇත.
රාජ්ය අනුග්රහයන් සහ ක්රියාත්මක වී ඇති දේ මත ඉදිරියට යන්නේ කෙසේද ?
ජීවනෝපායන් තුළ ස්ත්රී පුරුෂ සමාජභාවයේ අසමානතාවයන් අඩු කිරීම, සම්පත් වෙත ප්රවේශය, කෘෂි ආහාර පද්ධතිවල ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව ස්ත්රී පුරුෂ සමානාත්මතාවය , කාන්තා සවිබල ගැන්වීම සහ වඩාත් සාධාරණ හා තිරසාර කෘෂි ආහාර පද්ධති කරා යන තීරණාත්මක මාවතකි. මෙම වැඩිදියුණු කිරීම් කළ හැක්කේ සක්රීය පරිසරයක් පවතින විට ය. එසේම කාන්තාවන් සහ පිරිමින් මුහුණ දෙන බහුමානීය සහ අන්තර් සම්බන්ධිත අභියෝගවලට මුහුණ දීම සඳහා මැදිහත්වීම් හොඳින් සැලසුම් කර ඇති විටය.
ඵලදායිතාව වැඩිදියුණු කිරීම සහ වත්කම් සහ සම්පත් වෙත ප්රවේශ වීමට අදාළ පරතරයන් අවම කිරීම ද ඉතා වැදගත් වේ. කාන්තාවන්ගේ වැඩ කිරීමේ බර අඩු කිරීම සහ ඔවුන්ගේ ඵලදායිතාව වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා වන මැදිහත්වීම්, රැකවරණය සහ නොගෙවූ ගෘහ සේවා බර ආමන්ත්රණය කිරීමේ දී, අධ්යාපනය සහ පුහුණුව තුළින් කාන්තාවන්ගේ හැකියාවන් ශක්තිමත් කිරීමේ දී, තාක්ෂණය සහ සම්පත් වෙත ප්රවේශය වැඩිදියුණු කිරීමේ දී සහ ඉඩම්-කාලසීමා ආරක්ෂාව ශක්තිමත් කිරීමේදී විශේෂයෙන් සාර්ථක වී ඇත. ළමා රැකවරණය සඳහා ප්රවේශය මව්වරුන්ගේ කෘෂි ආහාර පද්ධති ක්රියාකාරකම්වල රැකියාවට සහ නැවත පැමිණීමට විශාල ධනාත්මක බලපෑමක් ඇති කරයි.
ඉඩම් හිමිකාරිත්වය සහ සුරක්ෂිත හිමිකාරිත්වය තුළ ස්ත්රී පුරුෂ භාවය පිළිබඳ පරතරයන් වසා දැමීම විශේෂයෙන් වැදගත් වන්නේ ආරක්ෂිත ඉඩම් අයිතිවාසිකම් බහුවිධ ධනාත්මක බලපෑම් ඇති කරන බැවිනි. ඉඩම් ලියාපදිංචිය පිළිබඳ ප්රතිසංස්කරණ ක්රියාත්මක කිරීම, ඉඩම් අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ දැනුවත්භාවය සහ ප්රජා පාදක නීති ආධාර සඳහා ප්රවේශය වැඩි කිරීම සහ දේශීය ඉඩම් ආයතනවල කාන්තා සහභාගීත්වය ප්රවර්ධනය කිරීම යන සංයෝජන හරහා අදාළ පරතරයන් අඩු කළ හැකිය. ඊට අමතරව, සේවා (ව්යාප්තිය වැනි) සහ සම්පත් (තාක්ෂණය වැනි) කාන්තාවන්ගේ අවශ්යතා මනසේ තබා ගෙන නිර්මාණය කළ යුතුය. ඩිජිටල් මෙවලම්, තොරතුරු සහ සන්නිවේදන තාක්ෂණය දියුණු කිරීමට බහු විධ පහසුකම් සැපයිය යුතුය.
වසංගතය සහ දේශගුණික විපර්යාස වැනි කම්පන සහ ආතතීන්ට කාන්තාවන්ගේ සවිබල ගැන්වීම සහ ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව වැඩි කිරීම සඳහා කණ්ඩායම් පාදක ප්රවේශයන් ඉතා වැදගත් වේ. කණ්ඩායම් පාදක ප්රවේශය, තාක්ෂණය අත්පත් කර ගැනීම සහ අනුවර්තන ධාරිතාව වැඩි කිරීම සඳහා වඩාත් ඉවහල් වේ. දේශගුණික ප්රතිපත්ති ක්රියාවලීන්හි කාන්තා සහභාගීත්වය වැඩි කිරීමට ද ඒවාට හැකිය.
සමාජ ආරක්ෂණ වැඩසටහන් මගින් කාන්තාවන්ගේ රැකියා අවස්ථා වැඩි කර කාන්තාවන්ගේ ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව වැඩි කළ හැකිය. දේශගුණික විපර්යාසයන්ගෙන් අවදානම් ඉහළ මට්ටමක පවතින පරිසරයන් තුළ දේශගුණික අනුවර්තනයට පහසුකම් සැලසීමට, යහපැවැත්ම වැඩිදියුණු කිරීමට සහ වසංගතයෙන් සහ දේශගුණික විපර්යාස නිසා ඇතිවන සිදුවීම්වල බලපෑම්වලින් මිදීමට උපකාරී වනු ඇත.
ඉදිරියට යාමේ මාර්ගයන් ලෙස සලකා බැලිය හැකි තීරණාත්මක අංශ තුනක් හඳුනාගත හැකි වේ. පළමුව, කෘෂි ආහාර පද්ධතිවල ස්ත්රී පුරුෂ සමානාත්මතාවය පිළිබඳ ප්රගතිය නිරීක්ෂණය කිරීම, ඇගයීම සහ වේගවත් කිරීම සඳහා ලිංගිකත්වය, වයස සහ අනෙකුත් සමාජ හා ආර්ථික වෙනස්කම් අනුව වෙන් කරන ලද උසස් තත්ත්වයේ දත්ත රැස් කිරීම සහ භාවිතය සහ දැඩි ගුණාත්මක හා ප්රමාණාත්මක ස්ත්රී පුරුෂ පර්යේෂණ ක්රියාත්මක කිරීම ඉතා වැදගත් වේ.
දෙවනුව, කෘෂිකාර්මික ආහාර පද්ධතිවල ස්ත්රී පුරුෂ පරතරයන් අවසන් කිරිමට සහ කාන්තාවන් බලගැන්වීමට හේතු වන විවිධ අසමානතාවයන් ආමන්ත්රණය කරන දේශීය මැදිහත්වීම්, දේශීය සන්දර්භය සැලකිල්ලට ගනිමින් ප්රවේශමෙන් පරිමාණය කළ යුතුය. මේ සඳහා ස්ත්රී පුරුෂ භාවයට නැඹුරු දේශීය සම්මතයන් මත ප්රජාවන් සහ කුටුම්භ සමඟ සම්බන්ධ වීම ඉතා වැදගත් වන අතර, , ජාත්යන්තර සංවිධාන, සිවිල් සමාජ සංවිධාන සහ පෞද්ගලික අංශය ස්ත්රී පුරුෂ භාවය පිළිබඳ සම්මතයන්හි ධනාත්මක වෙනස්කම් කෙරෙහි බලපෑම් කළ යුතු අතර ජාතික ප්රතිපත්ති, ව්යාපාර සහ මහා පරිමාණ ඒකාබද්ධ වැඩසටහන් හරහා සම්පත් සඳහා කාන්තාවන්ට ප්රවේශය වැඩි දියුණු කළ යුතුය.
අවසාන වශයෙන්, මැදිහත්වීම් සැලසුම් කළ යුත්තේ ස්ත්රී පුරුෂ සමාජභාවයේ අසමානතාවයන් අවසන් කිරීමට සහ කාන්තාවන් සවිබල ගැන්වීමටයි. කෘෂිනාර්මික ආහාර පද්ධතිවල ස්ත්රී පුරුෂ භාවයේ පරතරයන් පියවීමට සහ ස්ත්රී පුරුෂ සමානාත්මතාවය සහ කාන්තා බලගැන්වීම සඳහා පැහැදිලි ක්රියාමාර්ග ඒකාබද්ධ කරන විට කාන්තා සුභසාධනයේ ධනාත්මක සහ කල් පවතින වැඩිදියුණු කිරීම් ඇති කිරීමට මැදිහත්වීම් වැඩි ඉඩක් ඇත. හැකි සෑම විටම, ඔවුන් වෙනස් කොට සැලකීමේ ස්ත්රී පුරුෂ භාවයේ සම්මතයන් සහ ආකල්ප ආමන්ත්රණය කිරීම සඳහා ප්රජාව සහ ජාතික මට්ටමින් පරිවර්තනීය ප්රවේශයන් භාවිතා කළ යුතුය. එසේ කිරීමෙන් ආදායම් සහ ඔරොත්තු දීමේ හැකියාවේ ප්රධාන දියුණුවක් ඇති කළ හැකිය.
පවත්නා ප්රතිපත්තිවල ප්රායෝගිකත්වය ඉහළ නැංවීම
කාන්තා බලගැන්වීම වැඩි කිරීම කාන්තා යහපැවැත්ම සඳහා අත්යවශ්ය වන අතර කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදනය, ආහාර සුරක්ෂිතතාව, ආහාර වේල සහ ළමා පෝෂණය කෙරෙහි ධනාත්මක බලපෑමක් ඇති කරයි.
කෘෂිකාර්මික ඉඩම් හිමිකර ගැනීමට හෝ සුරක්ෂිත භුක්ති විඳීමට කාන්තාවන්ගේ අයිතිවාසිකම් වැඩි දියුණු කිරීම බලගැන්වීම, ආයෝජනය, ස්වභාවික සම්පත් කළමනාකරණය, සේවා සහ ආයතන වෙත ප්රවේශය, ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව සහ ආහාර සුරක්ෂිතතාව, ස්ත්රී පුරුෂ භාවය මත පදනම් වූ ප්රචණ්ඩත්වය අඩු කිරීම සහ කාන්තාවන්ගේ කේවල් කිරීමේ බලය වැඩි කිරීම කෙරෙහි ධනාත්මක බලපෑම් ඇති කිරිමට පවත්නා ප්රතිපත්ති නිසි පරිදි ක්රියාත්මක විය යුතු වේ.
- විශේෂයෙන් නාගරික මට්ටමේ දී පමණක් නොව ග්රාමීය කෘෂිකර්මාන්තය තුළ ද විධිමත් ළමා රැකවරණය සඳහා ඉහළ ප්රවේශයක් පැවතියහොත් මව්වරුන්ගේ කෘෂි ආහාර පද්ධති ක්රියාකාරකම්වල රැකියාවල යෙදීම කෙරෙහි විශාල ධනාත්මක බලපෑමක් ඇති කරනු ලබයි.
- ආහාර සුරක්ෂිතතාව සහ පෝෂණ ප්රතිඵල උපරිම කිරීමට සහ කෘෂි ආහාර පද්ධති හරහා කාන්තා සහභාගීත්වය පහසු කිරීමට කෘෂිකාර්මික ව්යාප්තිය සඳහා කාන්තාවන්ගේ ප්රවේශය වැඩිදියුණු කිරීම ද වැදගත් වේ.
- වසංගත තත්ත්වයන් සහ දේශගුණික විපර්යාස වැනි කම්පන සහ ආතතීන්ට ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව සහ කාන්තා සවිබල ගැන්වීම වැඩි කිරීම සඳහා කණ්ඩායම් පාදක ප්රවේශයන් භාවිතා කිරිම වැදගත් වේ.
- ස්ත්රී පුරුෂ සමානාත්මතාවය සහ බලගැන්වීම සම්බන්ධයෙන් වැඩසටහන්කරණයේ සහ ප්රතිපත්තිවල සැලසුම සහ ඵලදායීතාවය වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා ලිංගිකත්වය අනුව වෙන් කරන ලද දත්ත රැස් කිරීම සහ එහි පවත්නා විවිධත්වයන් හරහා බලගැන්වීම මැනීම ඉතා වැදගත් වේ.
කෙසේ වෙතත් නිෂ්පාදන වත්කම් සහ සේවා සඳහා ප්රවේශය, දේශගුණික විපර්යාස අනුවර්තනය සහ ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව සහ පෝෂණය පිළිබඳ ස්ත්රී පුරුෂ සමාජභාවිය වෙනස්කම් මත දත්ත ලබා ගැනීමේ දී එම දත්ත වල නිවැරදිභාවය පිළිබඳ විශාල ගැටලුවත් වර්තමානයේ ඇත. පර්යේෂණ හරහා හෝ සපයාගනු ලබන වයස, සමාජ ආර්ථික තත්ත්වය, ජනවාර්ගිකත්වය, ස්වදේශික අනන්යතාවය සහ දුරස්ථභාවය සම්බන්ධ දත්තවල නිවැරදිතාවය පිළිබඳ ගැටලු ඇත. එබැවින් කෘෂිකාර්මික ආහාර පද්ධතිවල ස්ත්රී පුරුෂ සමාජභාවීය අසමානතාවයන්අවම කිරීමත් ග්රාමීය කාන්තාවන්ගේ සහ ඔවුන්ගේ කුටුම්භවල සහජීවනය ඉහළ නැංවීමත් සඳහා කාන්තාවන් සවිබල ගැන්වීම සිදු කළ යුතු අතර ඒ සඳහා අසමානතාවයන්ට මුහුණ දෙන කාන්තාවන් සහ පිරිමින් පිළිබඳ දත්ත නිවැරදි කිරිමත් පර්යේෂණ ඉහළ නැංවීමත් සිදු කළ යුතුම වූ කාර්යයක් වේ.
